روایتی از زندگی و آثار ملك الشعرای ادبیات ایران، محمد تقی بهار

به مناسبت ۱۸آذر سالروز تولد محمدتقی بهار (ملك الشعرا)، بزرگمرد ادبیات ایران، شنونده پادكست «كتاب شب» كه روایتی از زندگی و آثار اوست را با اجرای بهروز رضوی بشنوید.

(این روایت براساس زندگینامه خود نوشت ملك الشعرا و برخی منابع موثق دیگر به همت محمدباقر رضایی تدوین رادیویی شده است)

محمدتقی بهار ۱۸ آذر ۱۲۶۵ هجری خورشیدی برابر با ۱۲ ربیع‌الاول ۱۳۰۴ هجری قمری و ۹ دسامبر ۱۸۸۶ میلادی در شهر مشهد متولد شد. پدرش میرزا محمدكاظم صبوری، ملك‌الشعرای آستان قدس رضوی در زمان ناصرالدین شاه بود، مادرش نیز مانند پدر اهل سواد و شعر و دانش بود. بهار در زندگی نامه خود می‌گوید كه پدرش ترجمه‌های الكساندر دوما را كه تازه منتشر شده بود به خانه می‌آورد و با صدای بلند برای افراد خانواده می‌خواند و چون خسته می‌شد، مادرش خواندن را ادامه می‌داد.

بهار در بیست‌سالگی به صف مشروطه‌طلبان خراسان پیوست و به انجمن سعادت خراسان راه یافت. اولین آثار ادبی-سیاسی او در روزنامه خراسان بدون امضا به چاپ می‌رسید.

او با دیگر شاعران روشنفكر عصر مشروطه به خصوص میرزاده عشقی دوستی و روابط صمیمانه و نزدیكی داشت. بهار به حزب دموكرات پیوست و روزنامه نوبهار را با مسئولیت و سردبیری خود به عنوان مبلغ عقاید این حزب در مشهد منتشر كرد. او بارها چه در دوران قاجار و چه در دوران رضاشاه طعم حبس و تبعید را چشید.

محمد تقی بهار در سال ۱۲۹۳ خورشیدی از حوزه انتخابیه درگز، سرخس و كلات به نمایندگی مجلس سوم شورای ملی انتخاب شد. وی از بجنورد به نمایندگی مجلس چهارم انتخاب شد و در مجلس پنجم نماینده تبریز بود.

ملك‌الشعرا با روی كار آمدن كابینه قوام‌السلطنه در بهمن ۱۳۲۴ به عنوان وزیر فرهنگ برگزیده شد. بیماری بهار موجب شد كه دوران وزارتش محدود به چند ماه شود. بهار پس از استعفا برای معالجه بیماری عازم سوئیس شد. هنوز یك سال از بازگشت بهار از سوئیس نگذشته بود كه دوباره سخت مریض شد و از كلیه فعالیت‌های ادبی و اجتماعی بازماند.

از تصنیف‌ها و ترانه‌های سرودهٔ بهار «بهار دلكش»، «باد صبا بر گل گذر كن»، «ای شكسته‌دل»، «ای كبوتر